Zwangerschap is een unieke ervaring voor elke vrouw en haar partner. Elk geboorteverhaal is anders, en de weg ernaar toe met alle voorbereiding is een speciale tijd. Een goede voorbereiding richting de bevalling kan helpen om de bevalling voorspoedig te laten verlopen en terug te kunnen kijken op een positieve geboorte. Education is power!
Er is helaas geen alles-in-1 oplossing voor een soepele bevalling, en zoals gezegd, iedereen hun route ernaar toe is uniek, en ook niet alles is voor iedereen weggelegd. In deze blog gaan we in op een aantal fijne technieken en methoden die bewezen zijn uit de wetenschap en praktijk positief te kunnen bijdragen om het geboorteproces soepeler en comfortabeler te maken.
Klaar maken van je lichaam
Er zijn een aantal dingen die je kan doen om je lichaam voor te bereiden op een bevalling.
Naar mijn mening is het doen van bepaalde oefeningen hetgeen met het meeste effect. Tegenwoordig zitten we een groot deel van onze tijd op een stoel, dit heeft als effect dat ons bekken minder mobiel is en dat de spieren die gehecht zijn aan het bekken kort zijn en soms in disbalans (de Psoas en de QL-spieren). Door het regelmatig doen van bepaalde oefeningen in de zwangerschap kan je deze spieren soepel maken en verlengen met als gevolg meer ruimte in je bekken en een soepelere geboorte.
Thee
Kruidentheeën worden al eeuwenlang gebruikt als een natuurlijke remedie voor veel aandoeningen. Tijdens de zwangerschap en de bevalling kan kruidenthee worden gebruikt om ontspanning te bevorderen, angst te verminderen en te helpen bij veelvoorkomende zwangerschapssymptomen zoals misselijkheid, brandend maagzuur en slapeloosheid.
Er zijn 2 theesoorten die ook een positief effect hebben op je baarmoeder. Dit zijn frambozenbladthee en vrouwenmantelthee.
Frambozenbladthee heeft een versterkend effect op de spieren van de baarmoeder, het kan ervoor zorgen dat de spieren beter kunnen aanspannen en ontspannen. Iets wat een positief effect heeft om de weeënkracht en duur van de bevalling. Het advies is om deze thee pas te drinken vanaf 36 weken zwangerschap en dan 1-3 kopjes per dag.
Vrouwenmantelthee kan zorgen voor betere samentrekkingen van de baarmoeder en zou dus een wee-op-gang-helpend effect hebben. Daarnaast helpt het na de bevalling ook voor sterkere en betere samentrekkingen waardoor de baarmoeder sneller hersteld en er minder bloedverlies is. Het advies is om deze thee te drinken van 37 weken zwangerschap en dan 1-3 kopjes per dag.
Er zijn nog meer fijne thee-tjes voor tijdens de zwangerschap! Bekijk ze in onze webshop.
Dadels
Naast dat dadels bomvol zitten met goede voedingsstoffen bevatten deze ook stoffen die een positief effect hebben op het verweken van de baarmoedermond en de productie van oxytocine. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die vanaf 36 weken 6 dadels per dagen aten;
6-7 uur sneller tot volledige ontsluiting kwamen
96% van deze vrouwen hadden een spontane start van de bevalling (t.o.v. 79%)
Minder vaak bijstimulatie met een syntocinon-infuus nodig hadden (28% t.o.v. 46%)
Daarnaast heeft het eten van dadels ook een positief effect op het op gang komen van de borstvoeding. Dus eet ze zo uit het vuistje, maak er smoothies van, bliss balls, etc!
Onderzoek: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21280989/
Houdingen tijdens de bevalling
Bewegen! Bewegen! Bewegen! Ik kan het niet vaak genoeg zeggen maar bewegen tijdens de bevalling blijft 1 van de belangrijkste dingen bij het streven naar een vlotte en soepele bevalling. Ons bekken is niet statisch maar dynamisch, dus dat betekent dat er mobiliteit in zit; beweging. Maar alleen als we dus daadwerkelijk bewegen en wisselen tussen verschillende posities. Door stil te gaan liggen op bed zorgen we voor weinig tot geen beweging, daarnaast maken we de ruimte in het bekken ook nog kleiner door het staartbeen naar binnen te duwen.
Als je heel goed naar het bekken kijkt dan kun je zien dat deze uit 3 vlakken bestaat;
1; Bekkeningang, inlet
2; Bekkenruimte, midpelvis
3: Bekkenuitgang, outlet
Om ruimte creëren in elk vlak zijn er verschillende bewegingen nodig, daarom is het constant blijven hangen in dezelfde positie niet gunstig. Het mooie is als je een vrouw volledig onverstoord laat baren en haar laat luisteren naar haar lichaam dan zal zij de positie aan nemen die voor dat moment in de bevalling het meest gunstige is.
In mijn cursus ga ik uitgebreid in op de verschillende houdingen in verschillende fases van de bevalling.
Het is natuurlijk heel makkelijk gezegd om te blijven bewegen en verschillende houdingen aan te nemen, maar het is niet voor iedereen mogelijk. In het geval van een ziekenhuisbevalling lig je snel aan het CTG (hartfilmpje), echter ook dan is het vaak nog mogelijk om naast het bed te staan of te bewegen op een yogabal. Mocht de vrouw een ruggenprik hebben dan wordt het lastiger, de benen zijn dan te slap om uit bed te gaan. Maar dan ook kan je wisselen van zijligging of rechtop zitten met je knieën licht opgetrokken (zoals op een troon).
Bespreek mogelijke houdingen met je zorgverlener, weet goed van te voren welke opties je hebt en wat je kan doen om je mogelijkheden te verruimen.

Foto credits: Denver birth photographer
Omgaan met pijn
Ademhaling
Gecontroleerd en ontspannen ademhalen heeft verschillende voordelen;
Genoeg zuurstof voor jezelf en kindje
Te gebruiken als focuspunt en als afleiding van de pijn
Het creeën van ruimte in je buik en bekken
Het loslaten van spanning
Verhogen van endorfines
Een verkrampte ademhaling zorgt voor een verhoogde spierspanning in je gehele lichaam, dus ook in je bekkenbodem. Dit kan de ontsluiting tegenwerken. Daarom zeggen we: kaak los is bekkenbodem los. Probeer het ene maar aan te spannen en de ander te ontspannen; het is onmogelijk.
Hyperventilatie zorgt voor een disbalans tussen zuurstof en koolstofdioxide in het bloed, met als gevolg minder zuurstof naar alle weefsels en organen, en dus ook naar het kindje. Ook stijgen de stresshormonen bij een verkrampte ademhaling, dit werkt oxytocine en endorfines tegen en kan dus een negatief effect hebben op de kracht en effectiviteit van de weeën en de pijnbeleving. Het mag wel duidelijk zijn dat ademhaling een heel belangrijk punt is.
Soft touch
Soft touch is een techniek die vrouwen kan helpen ontspannen en pijn tijdens de bevalling kan verminderen. Deze techniek omvat zachte massage en aanrakingen van haar partner of ondersteunend persoon en kan helpen om spanning los te laten en ontspanning te bevorderen, waardoor weeën beter beheersbaar kunnen worden.
Soft touch zijn in feite lichte, zachte aanrakingen op specifieke delen van het lichaam, zoals de rug, schouders of voeten. Soft touch zorgt voor een verhoogde productie van oxytocine, het knuffel/liefdeshormoon maar ook het hormoon wat zorgt voor weeën. Daarnaast zorgt het ook voor afgifte van endorfines, de lichaamseigen pijnstillers. Dus 2 vliegen in 1 klap, betere weeën maar ook meer natuurlijke pijnstilling.
Bovendien kan het vrijkomen van oxytocine helpen om gevoelens van gehechtheid en binding tussen de moeder en haar partner of ondersteuningsteam te bevorderen, wat kan leiden tot een positieve geboorte-ervaring in het algemeen.
Door lichte aanrakingen op deze plekken, zoals licht strelen, kan het ontspanning bevorderen, pijn en angst te verminderen en een diepere band creëren tussen de zwanger en haar partner (of ondersteunend persoon). Begin hier al mee tijdens de zwangerschap en probeer momentjes in te bouwen met je partner om dit in een ontspannen sfeer te doen.
Wat ook een vorm is van soft touch, is om bijvoorbeeld een zachte, warme doek op het voorhoofd, de nek of de voeten leggen, of zachte massage om je zwanger/barende partner comfortabeler te laten voelen.
"Als ik tijdens de cursus noem dat een kam kan helpen met het opvangen van weeën word ik vaak gek aangekeken"
Counterpressure
Tijdens de weeën wordt het kindje het bekken ingeduwd, dit geeft druk op verschillende delen van het bekken en heupen. Door counter pressure te gebruiken kan je de pijn hiervan verminderen. Dit kan gedaan worden met 1 of 2 handen, een vlakke hand of een vuist of met behulp van een kleine bal. Ook het omvatten van de heupen met beide handen en daar lichte tot matige druk op geven (hip squeeze) kan verlichting geven.
Rebozo
Rebozo is een techniek waarvan de oorsprong in Mexico ligt. Met behulp van een geweven doek/sjaal wordt het bekken of buik omvat en licht heen en weer ge-wiebelt. Het doek zorgt voor ondersteuning en/of counterpressure en de beweging heeft een ontspannend effect op de spieren en het lichaam.
Acupressuur
Ons lichaam heeft meerdere drukpunten die effect hebben op verschillende delen van ons lichaam. Er zijn drukpunten die een positief effect kunnen hebben op de baarmoeder en de weeën maar ook die kunnen helpen bij ontspanning en pijnstilling.
De Kam
Als ik tijdens de cursus noem dat een kam kan helpen met het opvangen van weeën word ik vaak gek aangekeken. Maar een kam werkt op 2 verschillende manieren; 1 drukpunten en 2 afleiding. Je gebruikt een kam (liefst 1 met grotere tanden) door deze met de tanden langs de aanhechting van je vingers te leggen en tijdens een wee je hand te sluiten en in de kam te knijpen. De tanden geven hierbij druk op verschillende punten in je hand die er om bekend staan om te helpen bij pijn en ontspanning. Daarnaast gaat een deel van je focus naar de sensatie in je hand waardoor de pijn van de weeën minder goed geregistreerd word en dus minder gevoeld word.
Hydrotherapie
Hydrotherapie is eigenlijk een hele ‘fancy’ naam voor het gebruik van water zoals een warm bad of een warme douche. De warmte van het water zorgt voor ontspanning van de spieren en een verhoogde afgifte van oxytocine en endorfines. Dit heeft als effect dat de baarmoedermond gemakkelijker open gaat, de weeën krachtiger zijn maar ook dat de pijn als minder intens wordt ervaren. In bad is het gemakkelijk om verschillende houdingen aan te nemen, en je bekken mobiel te houden waardoor het kindje makkelijker kan indalen.
Een ander heel fijn voordeel is een betere doorbloeding van je perineum en daardoor minder kans op scheuren of een knip ;).

Foto credits: Stephanie Ralls
Tens
Een TENS-machine is een klein apparaat dat kleine elektrische impulsen naar specifieke delen van het lichaam stuurt, zoals de onderrug. Deze impulsen hebben een aantal effecten;
Ze verstoren de zenuwgeleiding die zorgen voor pijnsensatie
Ze helpen spieren met ontspannen
Ze stimuleren de afgifte van endorfines
De Elle Tens is een tens apparaat speciaal ontwikkeld voor tijdens de bevalling, het is een gebruiksvriendelijk klein apparaatje wat de barende vrouw zelf vast kan houden. Aan de zijkant zit een “boost” knop die de impulsen verhoogd voor tijdens een wee. Daardoor zit er ook een weeën timer op die bijhoudt hoe vaak de weeën komen en hoe lang ze duren.
En alhoewel TENS-machines meestal worden geassocieerd met pijnverlichting tijdens de bevalling, kan deze zeker ook effectief tijdens de zwangerschap worden gebruikt om bijvoorbeeld rugpijn, bekkenpijn en ischias te helpen verlichten.
Handige links wat betreft de TENS:
Wij hebben deze TENS beschikbaar voor mensen die ons als coach of verloskundige inhuren! En is ook altijd via ons te bestellen mocht je dit makkelijk vinden.
Affirmaties
Affirmaties zijn korte, positieve uitspraken die kunnen worden gebruikt om vrouwen te helpen een positieve mindset te behouden en angst en angst tijdens zwangerschap en bevalling te verminderen. Bij consistent gebruik kunnen affirmaties vrouwen helpen zich te concentreren op de positieve aspecten van hun zwangerschap en bevalling, en helpen je vertrouwen te geven op de natuurlijke capaciteiten van je eigen lichaam.
Enkele voorbeelden van affirmaties die gebruikt kunnen worden tijdens de zwangerschap en bevalling zijn:
"Mijn lichaam is ontworpen om op natuurlijke wijze te bevallen."
"Ik vertrouw op het vermogen van mijn lichaam om te bevallen."
"Ik ben sterk en capabel."
"Elke wee brengt me dichter bij de ontmoeting met mijn baby."
"Mijn baby is veilig en gezond."
"Ik ben omringd door liefde en steun."
"Ik ben ontspannen en op mijn gemak."
Deze affirmaties kunnen tijdens de zwangerschap en bevalling voor jezelf worden herhaald, in stilte of hardop. Ze kunnen ook worden opgeschreven en op een zichtbare plaats worden gehangen, zoals op een spiegel of in de verloskamer, of kijk ook eens naar affirmatiekaarten (https://dalalounatuurlijk.nl/product/set-affirmatiekaarten/). Dit allen is om te dienen als een visuele herinnering aan de positieve instelling die de vrouw probeert te behouden.
"Het kan soms als zweverig overkomen, maar trust me! Het werkt en heeft echt een wetenschappelijke achtergrond"
Andere ontspanningstechnieken
Er zijn ook nog andere ontspanningstechnieken die veel gebruikt worden en een fijne manier kunnen zijn tijdens de zwangerschap en de bevalling, voorbeelden hiervan zijn ademhalingsoefeningen, visualisatie en meditatie. Het kan soms als zweverig overkomen, maar trust me! Het werkt en heeft echt een wetenschappelijke achtergrond, bijvoorbeeld een duidelijk effect op het verlagen van stress (en de daarbij vrijkomende stresshormonen).
Visualisatie
Visualisatie is een andere techniek die kan helpen om ontspanning te bevorderen en stress tijdens de bevalling te verminderen. Je kan bijvoorbeeld je bijvoorbeeld in een rustige en kalme omgeving proberen voor te stellen, zoals een strand of een bos. Dit kan helpen om angst te verminderen en ontspanning te bevorderen.
Meditatie
Meditatie is een andere techniek die kan helpen om ontspanning te bevorderen en stress tijdens de bevalling te verminderen. Vrouwen kunnen meditatie beoefenen door rustig te zitten en zich op hun ademhaling te concentreren. Dit kan helpen om angst te verminderen en ontspanning te bevorderen
Muziek
Luisteren naar kalmerende en ontspannende muziek kan helpen om angst te verminderen en te helpen ontspannen tijdens de bevalling. Maak van te voren een afspeellijst maken met fijne/favoriete liedjes, of zoek naar speciale playlist in Spotify die hier speciaal zijn gemaakt.
Hypnobirthing
Hypnobirthing is een techniek waarbij zelfhypnose en ontspanningstechnieken worden gebruikt om pijn en angst tijdens de bevalling te verminderen. Het kan in lessen of via online cursussen worden gegeven en kan een effectieve manier zijn om een vlotte en ontspannen bevalling te bevorderen.
Lees hier meer over hypnobirthing:
Er zijn verschillende onderzoeken geweest die de effectiviteit van hypnobirthing hebben onderzocht voor het verminderen van pijn en angst tijdens de bevalling. Hier zijn enkele verwijzingen naar wetenschappelijke studies over hypnobirthing:
1. Smith CA, Levett KM, Collins CT, et al. Relaxation techniques for pain management in labour. Cochrane Database Syst Rev. 2018;3:CD009514. doi:10.1002/14651858.CD009514.pub3
Deze review onderzoekt de effectiviteit van ontspanningstechnieken voor pijnbeheersing tijdens de bevalling, inclusief hypnobirthing. Uit de review bleek dat hypnobirthing effectief kan zijn om het gebruik van pijnstillers tijdens de bevalling te verminderen en om de algehele tevredenheid over de bevalling te verbeteren.
2. Werner A, Uldbjerg N, Zachariae R, Wu CS, Nohr EA. Antenatal hypnosis training and childbirth experience: a randomized controlled trial. Birth. 2013;40(4):272-280. doi:10.1111/birt.12071
Deze studie onderzocht de effecten van hypnosetraining op de bevalling. Uit de studie bleek dat vrouwen die hypnosetraining volgden, zoals een hypnobirthing cursus, minder angst en angst hadden tijdens de bevalling gaven vaker aan een positieve bevallingservaring te hebben gehad.
3. Mottershead K, Spiby H. "It's your body, it's your baby, it's your birth": a narrative analysis of women's experiences of self-hypnosis for labour and childbirth. BMC Pregnancy Childbirth. 2016;16(1):229. doi:10.1186/s12884-016-1018-9
Deze studie onderzocht de ervaringen van vrouwen met het gebruik van zelfhypnose voor bevalling en bevalling. Uit de studie bleek dat vrouwen die hypnose gebruikten aangaven dat ze meer controle hadden over hun lichaam en het bevallingsproces, minder angstig waren en beter in staat waren om met pijn om te gaan tijdens de bevalling.
Aromatherapie
Aromatherapie omvat het gebruik van etherische oliën, zoals lavendel of pepermunt, om ontspanning te bevorderen en pijn tijdens de bevalling te verminderen. Essentiële oliën kunnen worden toegevoegd aan een diffuser of plaatselijk op de huid worden aangebracht of bijvoorbeeld bij het aansteken van een geurkaars.
Wat een belangrijk perspectief is wat betreft aromatherapie, is het gebruiken van een bekende geur. Je reukvermogen is sterk gekoppeld aan je geheugen, en dan vooral het spatio-temporale geheugen, simpel gezegd: een locatie + tijd combinatie. Heb je ooit een nare ervaring gehad die geassocieerd is met een geur? En dan kom je die geur weer tegen later in je leven wat je direct doet denken aan die periode? Of andersom, een geur die je doet denken aan heel fijn bijzonder moment of een fijne tijd in je leven.
Zo kan je ook met een bepaalde geur voorbereiden op de bevalling. Neem meerdere momenten tijdens je zwangerschap om fijne momenten en ontspanning te creëren en pas hierbij een geur toe die je fijn vindt en blijft dat herhalen. Een goede om tijdens de hele zwangerschap hiervoor te gebruiken is bijvoorbeeld Lavendel.
Belangrijk! Consulteer altijd met een aromatherapeut of je zorgverlener wat geschikte aromas zijn voor specifieke periodes in de zwangerschap.
Conclusie
Om dit verhaal samen te breien kunnen we stellen dat het voorbereiden op een vlotte en ontspannen bevalling zeker mogelijk is, education is power! Er is een breed scala aan technieken en strategieën die zowel voor vrouwen als hun partner(s) gebruikt kunnen worden voor ontspanning, comfort en uiteindelijk een positieve geboorte-ervaring. Door samen te werken en een proactieve houding in te nemen, kunnen vrouwen/koppels zich sterker, zelfverzekerder en in controle voelen tijdens wat een uitdagende maar zeker ook hele bijzondere en fijne tijd kan zijn.
Wij noemen de partner(s) regelmatig in dit stuk, terwijl een zwangerschap toch over de zwangere vrouw gaat? Vergis je niet, de partner speelt een cruciale rol bij het ondersteunen van de vrouwen tijdens de zwangerschap en de bevalling. Het samen volgen van lessen over bevallingen, oefenen van ademhalingstechnieken en elkaar leren en helpen met ontspanning, aanraking en massage kunnen allemaal bijdragen aan een meer ontspannen en positieve geboorte-ervaring.
Laten we ook voorop stellen dat wij niet denken dat een natuurlijke benadering of hulpmiddel een alles-in-1 oplossing biedt. Ook vanuit de medische hoek zijn er heel veel tools in het arsenaal die niet alleen heel nuttig zijn voor tijdens de bevalling/geboorte, soms ook cruciaal. Wij zijn medisch en wetenschappelijk geschoold, maar hebben wel een duidelijk oog voor de capaciteit van een menselijk lichaam en een duidelijke mentale kracht achter veel aspecten die genoemd zijn in dit stuk. We zijn tot veel meer in staat dan je soms denkt, het zit gewoon tussen je oren 😉
Verken en ontdek vooral voor jezelf, vanuit deze vele verschillende technieken, wat het beste werkt voor jou/jullie. Iedereen is anders en heeft een uniek verhaal. Met de juiste mentaliteit, voorbereiding en ondersteuning hopen wij dat jullie de bevalling tegemoet treden met vertrouwen, empowerment en een gevoel van kalmte, wat uiteindelijk leidt tot een positieve en gedenkwaardige ervaring (en gezondheid) voor zowel moeder, baby als partner.
Een stel ons gerust vragen!
Liefs, Steffen en Lysanne
Comentarios