top of page

Empowerment en autonomie in de geboortezorg? Deel 2

Lysanne van Heijningen

Bijgewerkt op: 13 apr 2022


Ik ben verloskundige en nu moet ik zelf bevallen

Waarschuwing: grafische inhoud


Ik wist dus precies wat mij te wachten stond

Tijdens mijn eerste zwangerschap hebben mijn man (Steffen) en ik ons bijna niet voorbereid op de bevalling. Ik was zelf verloskundige, wist prima wat me te wachten stond en vond het niet nodig. Nou daar had ik het dus echt goed mis! De bevalling ging van het begin af aan niet zoals verwacht. Pijnlijke maar ineffectieve weeën, hierdoor niet vorderende ontsluiting en uiteindelijk complete uitputting.


Steffen vroeg me op een gegeven moment; “Lys, wat is er aan de hand, waarom wilt het niet?” Mijn gefrustreerde reactie: “Weet ik veel!! Ik ben nu geen verloskundige, ik weet het allemaal niet meer”. Oftewel, een beetje voorbereiding had voor ons beide misschien wel geholpen... Na uren thuis geprobeerd te hebben om weeën om te zetten in effectieve ontsluiting moesten we uiteindelijk de knoop doorhakken om naar het ziekenhuis te gaan. Dit was uiteindelijk op het punt dat ik maar 2-3 cm ontsluiting had! 'Are you kidding me?' dacht ik nog. 'Ben ik me niet gewoon aan het aanstellen?'


"We zijn te naïef geweest, en hadden van tevoren beter moeten nadenken over andere scenarios"

Toch naar het ziekenhuis

Ons plan was in eerste instantie dus om gewoon thuis te bevallen. We hebben wel stilgestaat bij de optie ziekenhuis, maar hier zijn we eigenlijk te naïef over geweest, en hadden van tevoren beter moeten nadenken over andere scenarios. Ons bevalplan bestond uit een aantal punten, waarvan borstvoeding de belangrijkste was. We komen aan in het ziekenhuis, melden ons bij de balie, allemaal terwijl ik een strak gezicht hou en netjes 'goedemiddag' zeg tegen de assistente. Ik probeerde dus zelfs mijn extreem pijnlijke weeën te verbergen.


Eenmaal op de verloskamer heb ik al wel snel gekozen voor een epiduraal (ruggenprik) en aan de weeenopwekkers. Helaas zorgde de epiduraal voor verlies van gevoel en beweging in mijn benen, maar de pijn door de weeën bleef. Hierdoor gingen ze extra pijnmedicatie toedienen in mijn ruggenprik, en uiteindelijk ook morfine. Hierdoor raakte ik compleet van de wereld. Ik was niet meer in staat om zelf beslissingen te maken en was volledig in paniek. Steffen wist niet goed wat te doen, het was hartstikke druk op de verloskamers waardoor er weinig tijd was voor goede begeleiding. De verpleegkundige kwam een keertje binnen om me streng toe te spreken dat ik niet teveel geluid moest maken tijdens een wee, dat was niet effectief, ik moet goed zuchten. Zo snel en streng als ze binnenkwam, was ze ook weer weg…


Mijn eigen verloskundige was thuis. Terecht, want die had de hele nacht al gewerkt en wilde even eten en bijkomen. Ze had me verzekerd dat zodra ik haar nodig had dan zou ze terugkomen. Dit kleine stukje communicatie bracht al heel veel rust. Wetende dat ze op de achtergrond ons het vertrouwen probeerde te geven om door te vechten. Aan de andere kant dacht ik ook: wat kan ze hier nog voor me doen? Ik ben nu toch onder begeleiding van de gynaecoloog? Ik en de verloskundige hebben ons regelmatig afgevraagd hoe anders het was geweest als ze inderdaad was terugekomen.


De pijnlijke beslissing

Na uren ploeteren, weet niet hoeveel mensen aan mijn bed en weinig ontsluiting is er gekozen voor een keizersnede. Voor Steffen een beslissing die door merg en been ging. Hij was in paniek, doodmoe (want we waren inmiddels al 24 uur bezig) en voelde zich compleet machteloos in dit hele proces. Bij deze beslissing was hij bang om mij (en ons nog ongeboren kindje) kwijt te raken. Wie moet hem op zijn gemak stellen? Ik word voorbereid op een OK....


Vlak na de geboorte werd onze dochter meegnomen naar een kamertje naast de operatiekamer om haar na te kijken en meteen aan te kleden. Ik kon haar alleen maar horen huilen, Steffen was bij haar. Daarna kreeg ik haar even te zien tijdens het hechten. We werden hierna naar de uitslaapkamer gebracht, en door de vermoeidheid en alle medicatie duurde het even voordat ik voldoende was bijgekomen om naar de kraamafdeling te gaan.


"Hij was volledig uitgeput, wist niet wat hij moest doen, en moest om 4 uur 's nachts in een voorraadkamer zitten met zijn pasgeboren dochter, want er was nergens ander plek"

Borstvoeding?

Borstvoeding geven werd in het begin totaal niet geopperd. Door een wat hoog geboortegewicht was bloedsuikercontrole met bijvoeden (met kunstvoeding) de richtlijn. Zonder overleg werd onze dochter geprikt voor suiker en kreeg Steffen een flesje in zijn handen geduwd. Hij was volledig uitgeput, wist niet wat hij moest doen, en moest om 4 uur 's nachts in een voorraadkamer zitten met zijn pasgeboren dochter, want er was nergens ander plek.


In overleg is Steffen daarna naar huis gegaan om even te slapen (na een marathon van twee slapeloze nachten). Hij werd ervan verzekerd dat ik binnnen een hele korte tijd naar de afdeling, en mijn dochter, gebracht zou worden, dus dat kon wel. Uiteindelijk heeft dit anderhalf uur geduurd. Dit hoorde ik achteraf en ik heb hier zoveel tranen om gelaten, ik voelde me een vreselijke moeder. Samen met het gevoel van falen en het verlies van controle heeft ervoor gezorgd dat ik de geboorte van onze dochter als traumatisch heb ervaren. Waren er ernstige complicaties? Nee. Waren mijn dochter en ik in leven? Ja.

Maar toch was het traumatisch.



Bevalling nummer 2

3 jaar laten: Hoe ging dit dat bij de geboorte van onze zoon? We zeiden vanaf het begin; “we willen geen herhaling van de vorige keer”. Maar hoe bereik je dit dan? Mijn keizersnede, op indicatie van niet vorderende ontsluiting, was waarschijnlijk te wijden aan een te groot kind voor mijn bekken. Dus de kans op herhaling van een keizersnede was zeker aanwezig. We zijn begonnen met praten over de eerste bevalling met onze verloskundige; hoe was dit ook alweer gegaan? Wat willen we voorkomen?


Traumaverwerking

Ik moest de eerste bevalling een plekje geven. In dezelfde praktijk (de praktijk waar ik ondertussen een zeer nauwe samenwerking mee had) werkte een caseload verloskundige die ook psycholoog was. Zij richtte zich op trauma’s tijdens de zwangerschap en bevalling. Zij heeft met mij een EMDR sessie gedaan, waardoor ik de ervaring beter kon verwerken.


Het tweede wat we gedaan hadden was mentaal voorbereiden op de bevalling, wij kozen voor een privé cursus hypnobirthing. Hypnobirthing, is dat niet ontzettend zweverig? Ook Steffen zei dit, maar nee dit hoeft niet! Ja er zullen genoeg cursussen zijn die vreselijk zweverig zij, en ook het boek “Hypnobirthing” is pittig om doorheen te komen. Maar onze lieve nuchtere Groningse hypno-birthing coach had haar eigen draai eraan gegeven door de theorie te combineren met wetenschappelijk onderzoek (zeer gewaardeerd door Steffen) en de oefeningen minder zweverig te maken. Ze heeft ons geholpen met ontspanning en het terug krijgen van vertrouwen van het proces en in mijn eigen lichaam. Geen gepuf, maar juist ontspannen en relaxed ademhalen.


Onze wensen

Ondertussen bespraken we met onze verloskundige onze wensen voor en tijdens de bevalling; wat wilden we wel en wat juist niet. In ons geboorteplan stond; thuisbevallen in bad, liever geen epiduraal, geen weeënopwekkers, geen bloedsuikercontroles op indicatie groot kind, in geval van onvoldoende vordering, laagdrempelig naar het ziekenhuis, waar een keizersnede een reële optie was, maar dan graag de 'gentle caesarean' (behalve bij spoed), geen bijvoeding, kind blijft bij mij of anders bij Steffen. Het belangrijkste aan dit plan, was dat we alle scenarios besproken hadden, ook die van de vorige bevalling.


"onze eigen wensen/keuzen waren van tafel geveegd".

Wij kozen ervoor om ondanks een keizersnede in mijn voorgeschiedenis, thuis proberen te bevallen. We hadden de risico’s goed afgewogen, besproken met de verloskundige en een weloverwogen keuze gemaakt. Wel vonden we het fijn om toch nog even, samen met onze verloskundige, op consult te gaan bij de gynaecoloog. 10 minuten later liepen we verslagen de kamer weer uit. De uitspraken die gedaan werden over onze geplande thuisbevalling zijn niet voor herhaling vatbaar en indien er weer een keizersnede gedaan moest worden dan was de gentle-sectio (natuurlijke keizersnede) afhankelijk van de drukte in het ziekenhuis. Oftewel, onze eigen wensen/keuzen waren van tafel geveegd.


Voor de duidelijkheid: wij waren niet tegen een ziekenhuisbevalling, niet tegen ingrijpen van een gynaecoloog, snapten de indicaties/risico's bij een natuurlijke bevalling na al een keizersnede gehad te hebben. Wij gingen naar dit consult om ons, tot in de puntjes uitgedachte, plan te bespreken met de gynaecoloog zodat hij op de hoogte was van onze wensen. Wij gingen er niet heen om alsnog omgepraat te worden. Hij heeft letterlijk tegen ons gezegd dat we speelden met ons eigen leven en met dat van ons ongeboren kindje. De harde realiteit hiervan is dus dat de meeste zwangeren en partners hierdoor uit angst niet voor zichzelf durven op te komen in zo'n scenario.


En nu?

We hebben dit even laten bezinken en zijn vervolgens weer in gesprek gegaan met onze verloskundige. Wat moesten we hier nou mee? Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om weer op consult te gaan, maar dan in een ander ziekenhuis. Ik werkte voorheen in een klein streek-ziekenhuis, hier wilden we dan graag heen. Ik had mijn voorkeur voor gynaecoloog doorgegeven en de week erop kon ik terecht voor een afspraak. Het eerste wat ze zei was: "Lys, jullie kiezen hier niet zomaar voor, jullie kennen de risico’s, deze zijn niet zo hoog, jullie hebben duidelijke afgrenswaarden. Ga ervoor!"


Ik kon wel huilen van geluk... Ik had support, ook van de gynaecoloog. We hadden het gevoel dat er geluisterd werd en dat we welkom waren in geval van nood. Dit was letterlijk alles wat we wilden. We konden weer met volle moed verder.


De bevalling

Uiteindelijk begonnen de weeën in de avond op 30 december, nog even geprobeerd te slapen maar rond 03.00u op 31 december werden ze te heftig om in bed te blijven liggen. Even later is Steffen gestart met het klaarmaken van het bevalbad, wat een verademing. Het warme water zorgde voor zoveel meer ontspanning. De eerste keer dat de verloskundige kwam was er wederom weinig ontsluiting. Kleine paniek en flashbacks, maar door de goede voorbereiding en support van een vriendin en de verloskundige kwamen we dit weer te boven.


Een paar uur later bij het 2e bezoek was de ontsluiting goed gevorderd en werden de weeën steeds krachtiger. Onze lieve kraamverzorgster werd gebeld (ook zelf uitgekozen), en in de middag kreeg ik drukgevoel en dachten we allemaal dat het ging lukken. Er hing een fijne en ontspannen sfeer. Helaas bleek bij het inwendig onderzoek dat de ontsluiting was gestagneerd. Na goed overleg hebben wij en de verloskundige besloten thuis de bevalling voortzetten klaar was, we gingen naar het ziekenhuis.


Aldaar werd ik warm ontvangen bij de voordeur van het ziekenhuis, portier stond klaar, lift werd opgehouden en bij aankomst bij de verloskamer stonden de klinisch verloskundige, verpleegkundige en gynaecoloog klaar. Na het settelen in de verloskamer werd ik in overleg onderzocht en werd er gevraagd wat ik wilde: toch nog even proberen met epiduraal en weeënopwekkers of meteen een keizersnede?


Gentle caesarean

Uiteindelijk hebben we besloten om toch een epiduraal te proberen, deze werkte dit keer wel goed. Maar helaas mocht het weer niet baten. Het werd alsnog een keizersnede. In dit ziekenhuis was een gentle caesarean de standaard, dus kon ik onze zoon zelf geboren zien worden. Hij werd meteen bij mij op de borst gelegd, toegedekt met warme doeken en is daar gebleven totdat we terug waren op de kraamafdeling.


De kinderarts heeft nog geprobeerd om hem mee te nemen voor onderzoek, maar hij was duidelijk in goede conditie, dus de gynaecoloog riep meteen: kind blijft bij mama, onderzoek komt morgen wel! De verpleegkundige heeft me geholpen met aanleggen aan de borst, waardoor de eerste borstvoeding al gegeven is tijdens het hechten. Om middernacht hebben wij met oliebollen en kinderchampagne geproost op de geboorte van onze zoon en op het nieuwe jaar. Wat een ervaring!




Zelfde uitkomst, andere route

Het eindresultaat van beide bevallingen is exact hetzelfde, een levende moeder en kind, geen grote complicaties, beide keren een keizersnede na epiduraal en weeënopwekkers. Maar, de ervaringen tijdens deze bevallingen waren een wereld van verschil. We kijken goed terug op de tweede bevalling. Waar zat nou het grootste verschil? Empowerment van onszelf en keuzevrijheid in de zorg. Er werd geluisterd, onze wensen werden gerespecteerd en we hielden zelf controle op de situatie.


Ja, ik weet dat er soms levensbedreigende situaties zijn waardoor keuzes maken even niet aan de orde zijn. Maar, je moet ook realiseren dat dit maar bij een heel klein percentage het geval is. Ook daar is goede communicatie van belang en mogelijk.


"Richtlijnen zijn nodig maar het zijn geen wetten"

Zwangere vrouwen zijn niet ziek, ze zijn in staat om keuzes te maken, zeker na goede voorbereiding en informatie van hun zorgverleners. Richtlijnen zijn nodig maar het zijn geen wetten. Elk persoon is anders, elke zwangerschap is anders, dus zorg op maat is super belangrijk. Samen met de zwangere en partner overleggen wat zij graag willen. Empower ze om samen met de zorgverlener te beslissen wat het beste zorgpad voor hun is. Dit geldt voor iedereen: voor de laag-risico zwangeren die graag thuis willen bevallen, de zwangere die het fijn vindt om zo klinisch mogelijk te bevallen, tot de hoog-risico zwangere die extra zorg nodig heeft. Iedereen heeft het recht om gehoord te worden, gerespecteerd te worden en eigen keuzes te maken.



62 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven

コメント


bottom of page